IceSave í stuttu máli - MYNDIR

Kaffibollinn og baukurinn eru löngu orðin tákn fyrir IceSave málið í augum þeirra sem lesa Mbl.is reglulega. Á sama hátt er mynd út-um-gluggann orðin að föstu viðhengið við sjónvarpsfréttir RÚV af málinu.

Núna er Alþingi með IceSave frumvarp til afgreiðslu sem snýst ekki um IceSave. Lög um ríkisábyrgð voru samþykkt í sumar. En svo illa vildi til að Darling sagði ekki strax já og Gordon Brown geispaði. Við það fóru kratar á taugum og bjuggu til nýtt frumvarp. Enda er Gordon Brown formaður bresku Samfylkingarinnar og ekki mega kratar styggja hann.

Nýja frumvarpið er um að skemma IceSave lögin frá því í sumar og veikja þannig varnir Íslands. Tilgangurinn er að halda lífi í Samfylkingunni og að fá Brown til að hætta að geispa.

Allir þingmenn Samfylkingarinnar voru tilbúnir að segja já við upphaflega frumvarpinu í sumar, án þess að hafa kynnt sér samninginn. Frumvarpið var ein grein (auk gildistökuákvæða) og án nokkurra fyrirvara. Alþingi henti því í pappírstætarann.

Í sumar lagði Alþingi mikla vinnu í að búa til alvöru frumvarp sem síðan varð að lögum um ríkisábyrgð vegna IceSave.  En af því að Gordon Brown var ekki alveg nógu kátur vilja kratar nú frekar þóknast honum en gæta hagsmuna þjóðar sinnar.

Það dettur engum fjölmiðlamanni í hug að ganga á Samfylkingarmenn og krefja þá skýringa á afstöðu sinni. Þeir eru í sporum þeirra sem "bara hlýða skipunum" og telja sig þannig ekki bera ábyrgð á atkvæði sínu.

Þótt fram komi íslensk lögfræðiálit sem mæla gegn samþykkt á nýja skemmdar-frumvarpinu, breytir það engu. Þótt fram komi erlend álit unnin fyrir Alþingi, breytir það engu. Þótt Ingibjörg Sólrún komi fram með upplýsingar sem kippa stoðunum undan röksemdum krata, breytir það engu. Bara drífa málið í gegn í nafni Gordons Brown og Evrópusambandsins.

Það er löngu orðið ljóst að fyrir Samfylkingunni snýst IceSave málið um Samfylkinguna en ekki íslensku þjóðina. Aðild að ESB er eina stefnumál flokksins og það skaðast ef ekki er látið undan ofbeldi formanns bresku Samfylkingarinnar.

Sumir halda því fram að ríkisstjórnin springi ef nýja skemmdar-frumvarpinu verður hafnað. Sé það raunin, þá sýnir það okkur aðeins eitt; að Samfylkingin á ekkert erindi í þjóðmálin. Íslenska þjóðin á ekki að taka á sig umdeildar drápsklyfjar til þess eins að halda lífi í slíkum flokki. 

Verði nýja frumvarpið að lögum hlýtur það að verða erfitt, fyrir þá sem segja "já", að líta um öxl eftir nokkur misseri. Þá verða menn komnir með meiri fjarlægð á málið og skýrari sýn. Þá verður sárt að sjá að menn hafa skaðað stöðu Íslands til þess eins að halda lífi í stjórnmálaflokki sem er orðinn vonlaus hvort sem er. En þá kann að vera orðið of steint að leiðrétta mistökin og það er íslenskur almenningur sem borgar.

 

Skuldugasta þjóð á byggðu bóli

Það er kúl að segja "djók" á þingi

Það er algjört möst að þingforseti sé ekki að bögga þingmenn með svona sorrí aðfinnslum. Hún verður að díla við að málið breytist og kannski að taka smá test í málinu.

Orðið "djók" er í nýju íslensku orðabókinni, sem ber undirtitilinn Grundvallarrit íslenskrar tungu, en flokksbróðir Ástu Ragnheiðar og varaþingmaður ritstýrði verkinu.

Í bókinni má finna orðin möst, sorrí, djúsí, næs, bögga, fokk, díla, djók, sjitt, fokking, kúl, test og mörg fleiri ný- og slanguryrði.

Strax í næstu útgáfu þarf að öppdeita og adda nokkrum  orðum. Við verðum að feisa það að bókin verður bara stjúpid og boring ef ekki er dánlódað nýju stöffi reglulega.

Ásta Ragnheiður var kjörin á þing til að sinna þjóðmálunum en ekki tungumálinu. En vilji hún gera það líka væri nær að hún berðist gegn yfirvofandi brusselsku en að amast við því sem stendur í íslenskri orðabók.

Bannað að segja „djók“ á þingi

Ummæli ársins 2009 á Jóhanna Sigurðardóttir

Þegar áramótin nálgast er það til siðs að líta um öxl og rifja upp helstu viðburði ársins. Það er af nógu að taka þetta árið, en ég ætla að láta duga að velja ummæli ársins.

Í fyrra var það Davíð Oddsson sem hafði vinninginn með ummælum í frægum Kastljósþætti um að við ætluðum ekki að borga erlendar skuldir óreiðumanna. Sýndist sitt hverjum um þau orð þáverandi seðlabankastjóra.

Jóhanna Sigurðardóttir er sigurvegari ársins 2009 fyrir þessa setningu:

Við megum ekki láta hagsmuni fárra víkja fyrir hagsmunum margra.

Þetta sagði Jóhanna í stefnuræðu sinni á Alþingi 18. maí. Töldu menn víst að hér væri um mismæli að ræða en síðar kom í ljós að þetta var rétt lesið af handriti forsætisráðherrans. Jóhanna hefur því miður staðið við þessi orð sín.

Árni Páll Árnason er í örðu sæti fyrir þessi ummæli:

Það er ekki í mannlegu valdi að bæta fólki það sem gerðist í bankahruninu.

Þetta sagði félagsmálaráðherra í viðtali 4. ágúst. Venjulega er ekkert að marka það sem hann segir og það dregið fljótlega til baka. T.d. ákvarðanir um skert eða stytt fæðingarorlof og nú í dag frumvarp um félagsþjónustu. Því miður hefur ráðherrann staðið við stóru orðin frá því í ágúst.

Það koma margir til greina í næstu sæti. Steingrímur J Sigfússon fyrir viðsnúning á skoðunum sínum um Evrópusambandið, IceSave og þjóðaratkvæði og Össur Skarphéðinsson fyrir makalaust bull af ýmsu tagi um Evrópusambandið og skýringar á því hvers vegna Íslendingar sóttu um aðild. Sigmundur Ernir Rúnarsson kemur sterkur inn fyrir að breytast í sandkassabloggara "á einu augabragði". En það skákar enginn Jóhönnu þetta árið.

 

Jóka eða bara Joke?

Nýtt líf hefur valið Jóhönnu Sigurðardóttur konu ársins. Hvað þarf kona að afreka til að verða sæmd þessum titli? Helstu punktar í afrekaskrá Jóhönnu eru þessir:

Hún átti sæti í Hrunstjórninni, en situr samt enn.

Hún beitti þingmenn í samstarfsflokknum pólitísku ofbeldi í júlí. Með hótunum um stjórnarslit þvingaði hún í gegn umsókn um aðild að Evrópuríkinu.

Hún gengur erinda Breta og Hollendinga í IceSave deilunni. Berst gegn hagsmunum þjóðarinnar og leggur á hana drápsklyfjar, til að styggja ekki Gordon Brown, formann bresku Samfylkingarinnar.

Hún hefur verið forsætisráðherra í rúma 10 mánuði en aldrei ávarpað þjóð sína sem leiðtogi. Þrátt fyrir hrun, kreppu, atvinnuleysi og landflótta.

Hversu vegleg verðlaun hefði Nýtt líf veitt henni, hefði hún gert eitthvað af viti?

Þetta hlýtur að vera grín.

 

Jóhanna valin kona ársins

Hákarlarnir blómstra

Hrunið hefur kennt okkur að það þarf að setja skýrar reglur um rekstur banka og fjármálafyrirtækja. Þau atriði sem viðskiptaráðherra lýsir benda til að frumvörpin fjórtán séu til mikilla bóta. Að byggja eigi traustari grunn til framtíðar.

En það þarf líka að gera upp fortíðina.

Í grein sem Jóhannes Björn skrifar á vef sinn telur hann að nýlegur dómur Héraðsdóms Reykjavíkur sé slæmur fyrirboði um það sem koma skal. Og hann gefur bankastjórnendum ljóta einkunn. Í pistli Björns segir m.a.:

Sjálftökuliðið sem setti landið á hausinn stundaði aldrei eðlilega bankastarfsemi heldur sérhæfði sig í að tæma alla sjóði sem voru innan seilingar.

Forsprakkar einkabankanna lugu stanslaust um stöðu þeirra og engin greiningadeild spáði hruni krónunnar. Almenningur var ekki í neinni aðstöðu til þess að meta áhættuna. Köllum hlutina réttum nöfnum: Venjulegt fólk stundaði dagleg störf sín samviskusamlega og reyndi að byggja til frambúðar á meðan peningaelítan og pólitískar leikbrúður þeirra stigu trylltan dans á þilfari Titanic.

Grein sína kallar Björn "Hákarlarni blómstra" og hana má lesa hér.

Ég mæli eindregið með lestri greinarinnar. Hún er gott innlegg í umræðuna um breytingar á fjármálamarkaði og frumvörpin sem Gylfi Magnússon hefur lagt fram í þeim efnum.

 

Koma í veg fyrir ofurlaun

Íslendingar vilja gefast upp

Það eru allir búnir að fá hundleið á IceSave, þessu leiðindamáli sem þjóðin fékk í fangið í hruninu. En það er sama hversu leiðinlegt IceSave er, við verðum að nenna því. Vítið til að varast er þegar Svavar Gestsson sagði í vor "ég nennti þessu ekki lengur" og kom heim með "glæsilegan samning", sem Alþing gaf síðan falleinkunn.

Nú hefur verið stofnaður hópur á Facebook sem gengur út á að nenna þessu ekki lengur. Á hádegi höfðu 3.100 þreyttir Íslendingar játað á sig uppgjöf. Í skýringu með áskorun hópsins segir m.a.:

Hversu sárt sem það nú er þá er engin önnur leið fær en að samþykkja Icesave, að Ísland gangist við skuldbindingum sínum og geti þannig staðið hnarreist meðal annarra fullvalda þjóða.

Við þessa einu setningu er a.m.k. tvennt að athuga.

Að gangast við skuldbindingum sínum: Um þetta snýst deilan að stórum hluta. Ekki hefur verið sýnt fram á hverjar skuldbindingar Íslands eru að lögum. Þess vegna er óráð að slaka á þeim fyrirvörum sem Alþingi hefur sett í lög.

Þá er engin önnur leið fær: Svona tala bara kratar. Öll þeirra kosningabarátta gekk út á að það væri "engin önnur leið fær" en að skríða inn í ESB og taka upp evru. Nú á að bakka með lög sem Alþingi hefur sett, af ótt við Breta. Í þessu erfiða máli standa fleiri leiðir til boða. Meðal annars að láta lögin frá því í sumar standa óbreytt og leyfa svo málinu að hafa sinn framgang.

Það kann að kosta erfiðleika, en að gefast upp verður enn dýrara.

Facebook hópurinn sér ekki annan kost en að gefast upp fyrir ESB og Bretum. Hversu hnarreist göngum við þegar búið er að kalla skert lífskjör yfir þjóðina? Jafnvel stefna greiðslugetunni í tvísýnu.

Bara af því að við nenntum þessu ekki lengur!

 

Samkomulag um afgreiðslu Icesave

Þingmaður gerist sandkassabloggari ... á einu augabragði

Sorglega oft sér maður upphrópanir sem eiga lítið skylt við málefnalega umræðu. Það er m.a. áberandi í ESB umræðunni undanfarna mánuði. Menn sem eru á öndverðum meiði kalla hverjir aðra illum nöfnum og hafa upp ásakanir af ýmsum toga. Gerast menn sekir um slíkt í herbúðum beggja.

Við, sem erum á móti því að Ísland verði hluti af Evrópuríkinu, erum iðulega kölluð einangrunarsinnar eða þröngsýnir og sjálfumglaðir þjóðrembingsmenn og oft sögð ganga erinda fyrir einhverjar tilteknar klíkur.

Sigmundur Ernir Rúnarsson heitir maður og er þingmaður Samfylkingarinnar. Hann hefur ort ljóð, ritað bækur, lesið sjónvarpsfréttir og stjórnað eigin þáttum. Nýjasta þátt sinn kynnti hann með upphrópunum sandkassabloggarans. Hér eru dæmi úr fádæma hallærislegri færslu hans.

Afdalasinnaðir einangrunarsinnar mega eiga sín sérhagsmunarök og sosum tími kominn til að þeir finni til tevatnsins.

Ekkert verkefni er mikilvægara nú um stundir í stjórnmálum en að tengja Ísland umheiminum.

Að fletta ofan af lygavef afdalamennskunnar um ESB-hætturnar.

Ég ætla að byrja lokaorrustuna með Eiríki Bergmann ... og afhjúpa helstu rökleysur afdalasinna.

Það er lítið við því að segja að óbreyttir í hópi bloggara stundi upphrópanir. En þegar þingmaður fer í sandkassaleik gegnir öðru máli. Maður sem hefur boðið sig fram og verið kjörinn til að sitja á löggjafarsamkomu þjóðarinnar á að gera meiri kröfur til sjálfs sín en þetta.

Og nú ætlar þingmaðurinn Sigmundur Ernir að láta menn „finna til tevatnsins"; þ.e. ná sér niðri á þeim sem ekki eru á sama máli. Fyrir hvað þarf Sigmundur Ernir að hefna?

Sá sem býður upp á umfjöllun undir þessum formerkjum gengisfellir sjálfan sig í allri umræðu um málið. Jafnvel þótt hann sér þingmaður.

 

Hið ljóta ljóta leyndarmál

Hvað er það sem við fáum ekki að vita um IceSave? Ég hef lengi haft það á tilfinningunni að það sé eitthvað í þessu máli sem þjóðin fær ekki að vita um. Eitthvert ljótt leyndarmál.

Fyrir fjórum vikum skrifaði ég þessa athugasemd:

Hvert leyndarmálið er veit ég ekki. Kannski það sama og fékk Steingrím til að taka U-beygju í IceSave og AGS, þó það hafi ekki dugað til að snúa Ögmundi. En þarna eru greinilega upplýsingar sem við óbreyttir kjósendur höfum ekki aðgang að. 

Stundum þurfa tiltekin gögn að vera trúnaðarmál. Hér er hins vegar gefið í skyn að eitthvað stórt búi að baki þvingaðri afstöðu ráðherra þessu stórmáli. Eitthvað sem mun hafa áhrif á velferð allrar þjóðarinnar.

Kannski er til einhver "skynsamleg" skýring á því hvers vegna Steingrímur Joð snérist á einu augabragði í AGS og IceSave. Á einu augabragði. Einarður stuðningur Samfylkingarinnar hefur hins vegar ekkert með skynsemi að gera, heldur drauminn um að ryðja úr vegi hindrunum á velferðabrúnni til Brussel.

Það er tæplaga ásættanlegt ef ráðherra stígur í ræðustól á Alþingi og fer með hálfkveðnar vísur. Gefur í skyn að okkur standi ógn af einhverju sem enginn má vita hvað er. Nú þarf Steingrímur að útskýra málið.

 

Verður að klára Icesave af ótilgreindum ástæðum

Sjómannaafsláttur í 55 ár

Þessi samantekt er innlegg í umræðuna um sjómannaafsláttinn. Krafan um að fella hann niður hefur heyrst nokkrum sinnum síðustu vikur. Hún er stundum rökstudd með því að hann sé niðurgreiðsla á launakostnaði útgerðarinnar. Það er rétt að vissu marki, en á sér meira en 50 ára gamlar skýringar, sem tengjast ekkert rekstrarumhverfi útgerðarinnar í dag.

Hlífðarfatafrádráttur

Upphafið að sérstökum ívilnunum til handa sjómönnum er hlífðarfatafrádráttur sem festur var í lög árið 1954. Hann náði eingöngu til slysatryggðra fiskimanna vegna kostnaðar sem þeir höfðu umfram aðra launamenn. Hann gilti ekki fyrir alla í togaraáhöfn og ekki fyrir sjómenn á farskipum.

Fæðisfrádráttur

Sjómenn á fiskiskipum, sem þurftu að sjá sér fyrir fæði sjálfir, fengu einnig fæðisfrádrátt. Hann var líka lögfestur 1954. Þessir frádrættir voru til að jafna kjör sjómanna, en hvorki til að veita þeim umfram fríðindi eða lækka launakostnað útgerða.

Sérstakur frádráttur

Breyting var gerð 1957, í tengslum við kjarasamninga. Þá var m.a. tekinn upp „sérstakur frádráttur" í þeim tilgangi að fá fleiri Íslendinga til að stunda sjómennsku, en þriðjungur flotans var þá mannaður erlendum sjómönnum. Árið 1967 var síðan gerð sú breyting að frádrættirnir giltu líka fyrir sjómenn á farskipum. Fram að því höfðu þeir eingöngu verið ætlaðir fiskimönnum.

Fiskimannafrádráttur

Nýr frádráttur fyrir sjómenn á fiskiskipum var tekinn upp árið 1972, sem var 8% af launum. Árið eftir fengu hlutaráðnir beitningamenn frádrátt í fyrsta sinn. Þessi frádráttur var hækkaður í 10% árið 1975 og síðan í 12% árið 1984. Ári síðar var hann einnig veittur farmönnum.

Sjómannafrádráttur

Hlífðarfatafrádráttur og „sérstakur frádráttur" voru sameinaðir í einn sjómannafrádrátt árið 1978. Hann gilti samhliða fiskimannafrádrættinum. Reglur um fæðisfrádrátt voru áfram óbreyttar og áttu aðeins við um þá fiskimenn sem þurftu að sjá sér fyrir fæði sjálfir.

Frádrættir lagðir niður

Alls voru fjórir mismunandi frádrættir í gildi þegar mest var. Þeir voru allir lagðir niður 1987 (skattlausa árið) en í staðinn kom sjómannaafsláttur þegar staðgreiðsla skatta var tekin upp 1988.

Munurinn á frádrætti og afslætti er að frádráttur kemur til lækkunar á launum (stofni) áður en skattur er reiknaður, en afsláttur er til lækkunar á reiknuðum skatti. Fyrirsögn þessarar færslu er því ekki tæknilega rétt, þannig séð.

Sjómannaafsláttur

Sjómannaafsláttur hefur verið óbreyttur í megin atriðum í 22 ár. Fjárhæðinni hefur verið breytt  og gerðar lítilsháttar breytingar á reglum um útreikning. Þær tengjast m.a. orlofs- og veikindarétti, lögskráningu og ákvörðun dagafjölda á smábátum. Einnig hefur verið tekist á um rétt til afsláttarins, m.a. til manna á ferjum, hafnsögubátum og dráttarbátum.

Á að leggja sjómannaafsláttinn niður?

Þessari spurningu læt ég ósvarað. Bendi aðeins á að frádrættir og afslættir vegna starfa á sjó eiga sér langa sögu og margs konar skýringar. Þeir voru ekki settir á til að spara útgerðinni launakostnað, þótt þeir geri það og hafi oft komið til tals í umræðum um kjör sjómanna og rekstur útgerða. Kvótinn var ekki heldur settur á fyrir útgerðina, en það er önnur saga.

 

Skattarnir: Önnur tekjuöflun

Í síðasta liðnum í tilkynningu ríkisstjórnarinnar um breytingar í skattamálum er liður sem heitir "Önnur tekjuöflun". Þar er greint frá nýjungum og breytingum í fimm liðum.

1. Hækkun tryggingagjalds
2. Tekjur af útgreiðslu séreignarsparnaðar
3. Frekari breytingar á tekjusköttum
4. Ýmsar aukatekjur ríkissjóðs
5. Auðlegðarskattur

Þessir liðir eiga að gefa samtals um 22,5 milljarða á næsta ári. Sé það sett í samhengi við fréttir dagsins er það jafnhá upphæð og þarf að greiða í vexti af IceSave í sjö og hálfan mánuð. Til viðbótar fá sveitarfélögin 2,5 milljarða í sinn hlut vegna útsvarstekna af útgreiðslu séreignarsparnaðar.

Mest af þessu fer til Tryggingastofnunar og Atvinnuleysistryggingasjóðs, en upphæðirnar undirstrika vel hversu gífurlegar klyfjar það verða fyrir þjóðina að taka á sig umdeildar IceSave-skuldir, verði það niðurstaðan.

 

Hægt að sækja um að hluti tekna fari í lægra skattþrep