VERÐBÆTUR: Bylmingshögg á báða vanga

Það var í göfugum tilgangi að tekin var upp verðtrygging með Ólafslögum fyrir fyrir tæpum þrjátíu árum. Það var til að verja bæði sparifé og útlán fyrir rýrnun vegna verðbólgu. Settur var plástur á afleiðingarnar þegar ekki gekk að kveða niður drauginn. Það var gert meira en áratug síðar með þjóðarsáttinni 1991.

Í millitíðinni varð "misgengið" til, þegar hætt var að verðtryggja laun en ekki lán. Þá voru sett lög um greiðslujöfnun 1985, sem voru síðan uppfærð núna 17. nóvember. Inn í þau var bætt "greiðslujöfnunarvísitölu" (já 9 atvkæða orð) til að mæta misgenginu hinu nýja. Nú erum við með Nýja banka og nýtt misgengi á Nýja Íslandi.

Nýja misgengið er vegna loftbólu sem belgdi út bæði krónuna og fasteignaverð. Þessi bóla varð ekki til af sjálfu sér heldur var hún manngerð. Nú er hún sprungin og hvoru tveggja gengur til baka. Þá fá íbúðarkaupendur bylmingshögg á báða vanga þegar verðið fer niður en skuldirnar upp.

Auðvitað þarf að aðstoða fólk sem verður fyrir barðinu á hinu nýja misgengi. Það er ekki forsvaranlegt að fjöldi fólks missi eignir sínar. Margir hafa komið fram með hugmyndir, t.d. Benedikt Sigurðarson, Hallur Magnússon og Gylfi Magnússon, auk nýju laganna frá 17. nóvember.

En það er rangt að tala um verðtrygginguna sem geranda. Samt er mjög áberandi í umræðunni að þetta sé "allt út af verðtryggingunni." Sumir vilja kenna smæð krónunnar um en að mínum dómi eru það menn sem (mis)nýttu sér smæð hennar til að hagnast, sem bera stærsta sök.

Þegar bönkum var hleypt á íbúðalánamarkaðinn 2004 hófst hin mikla hækkun fasteignaverðs og stjóð í þrjú ár. Hún var fjármögnuð með peningum sem nú hefur komið í ljós að voru ekki til. Það verður að reisa varnir - með alvöru reglum - gegn því að menn geti aftur leikið sér þannig í Matador með fólk og eignir þess. Annars verður bara endurtekið efni eftir nokkur ár.

Umfjöllun um þessa hlið málsins er lítil en því meira talað um að kasta krónunni og taka upp evru. Það er einfaldlega óraunhæft að tala um það sem lausn núna, því að hér verður engin evra næsta áratuginn. Það þarf að miða viðbrögðin við veruleikann en ekki óskhyggju.

Möppudýragarður

Þegar pælt er í gegnum texta um ESB er það hreinasta torf á köflum. Áður en maður veit af er maður búinn að fótbrjóta sig í kjaftinum. Hér er til gamans listi yfir helstu stofnanir og stöður innan þeirra, samninga, reglur og embætti.

Ef þú vilt æfa þig fyrir "heimanámið" sem framundan er vegna kynningar á ESB er það ágætis byrjun að sjá hve marga af þessum liðum þú þekkir. Veistu hver er hlutverkaskiptingin á milli commission, counsil og parlament? Veistu hvað allt þetta er á íslensku? Eða hvað er til af aðgengilegu efni á íslensku um Evrópusambandið? 

• European Union (EU)
  European Community
  Common Foreign and Security Policy (CFSP)
  Police and Judicial Co-operation in Criminal Matters (PJC)
  European Parliament
  European Counsil
  European Commission
  Charter of Fundamental Rights
  European Constitution
  The Laeken declaration
  Berlin Declaration
  Ioannina Compromise
  Single European Act
  Common Foreign and Security Policy (CFSP)
  Copenhagen Criteria
  Schengen Agreement
  Treaty establishing the European Community (TEC, Rome)
  Treaty on the Functioning of the European Union (TFEU)
  Treaty of Amsterdam
  Treaty of Nice
  Treaty on European Union (TEU, Maastricht)
  Treaty of Lisbon (Reform Treaty)
  Treaty on the Functioning of the European Union
  Commission of the European Communities
  The European Convention
  Action Committee for European Democracy (ACED)
  Intergovernmental Conference (IGC)
  European Convention on Human Rights
  Western European Union (WEU)
  European Defence Agency
  Eurozone
  Europol
  Eurojust
  President of the European Union
  President of the European Commission
  Vice-President of the Commission
  High Representative for Foreign Affairs
  Representative for Foreign Affairs and Security Policy
  High Representative of the Union for Foreign Affairs and Security Policy
  European Commissioner for External Relations and European Neighbourhood Policy
  Union Foreign Minister
  EU Council's Presidency
  President-in-Office of the European Council
  Presidency of the Council of the European Union
  Secretary-General of the Council
  European Central Bank
  European Court of Justice
  European Defence Agency
  Court of Justice of the European Communities
  European Court of Human Rights
  Area of Freedom, Security and Justice (AFSJ)
  Court of First Instance

Á listanum er ekkert um efnisþætti eins og vöruflutninga, fiskveiðistefnu, samkeppnisreglur og menningu svo dæmi séu tekin. Það að ganga í ESB snýst um margt annað en nýjan gjaldmiðil. Umræðan þarf að fara að snúast meira um þá þætti.

 

Nýtt félag: HOLLVINIR KRÓNUNNAR

Mín fyrstu laun voru 7 krónur og 50 aurar fyrir að selja nokkur blöð fyrir Halldór gamla á bókasafninu. Þá fékk ég bæði rauðan fimm króna seðil og túkall. Þennan stóra. Líka tvo 25 aura peninga, enda var 50 aurinn ekki kominn þá.

Þetta var áður en Evrópusambandið bannaði börnum að selja merki. Svo seldi ég merki á sjómannadaginn og fékk mikla peninga. Flottast var að fá 25 króna seðil af því að það var mynd af Ísafirði á framhliðinni. Vestmannaeyjar voru á bakhlið.

Það var ekki lítið spennandi þegar fyrsti 5.000 króna seðillinn kom, ég fékk einn svoleiðis í fermingargjöf. Álkrónan kom en stoppaði stutt, hún hvarf þegar núllin tvö voru klippt burt. Það voru líka seðlar sem gerðu stuttan stans, græni 500 kallinn með Hannesi Hafstein og Kjarvals seðill upp á 2.000 krónur. Það kom aldrei aftur 5 króna seðill. En við fengum rauðan 500 króna seðill, sem er notaður í dag.

Blessuð Krónan okkar. Hún á sér fáa vildarmenn þessa dagana og ef hrakspár ganga eftir skilja leiðir þjóðar og Krónu áður en langt um líður.

Aldrei hefur Krónan gengið gegnum jafn erfiða tíma og síðustu misseri. Vondir menn hafa farið illa með hana. Fjárglæframenn, vopnaðir afleiðum, vafningum og glæpsamlegri græðgi, hafa svívirt hana með misgjörðum sínum. Þeim dettur ekki í hug að biðjast afsökunar eða sýna iðrun heldur kenna þeir Krónunni um glæpinn. Nema hvað? Samt er hún bara gjaldmiðill en var aldrei starfsmaður í seðlabanka eða fjármálaeftirliti.

Nú er blessuð Krónan svo grátt leikin að hún þykir ekki boðleg lengur fyrir smjörgreidda glæpamenn á stuttbuxum og því þarf að skipta henni út. Drengirnir þurfa nýtt leikfang og heimta evru, sem er bæði útlensk og sexý. Þess vegna segja þeir okkur að krónan sé dauð. Það er ekki hægt að nota hana í neitt nema kannski til að kaupa lýsi og slátur. Þeir bíða líka færis á að sparka fjallkonunni og deita Evu.  

Ég legg til að stofnað verði nýtt félag: HOLLVINIR KRÓNUNNAR. Menn geta þá gengið í félagið hver á sínum forsendum; sumir til að fylgja Krónunni til grafar og aðrir bara út á rómantíkina. Kannski finnast líka ennþá menn sem trúa að Krónan sé ekki dauð og vilja standa vörð um heiður hennar. Væri ekki fésbókin ágætis vettvangur?

 

Er búið að rassskella Heimdall?

Fyrir tíu dögum sendi Heimdallur frá sér djarfa ályktun. Þar kröfðust ungir sjálfstæðismenn breytinga á stjórn Seðlabankans og Fjármálaeftirlitsins. Þeir fóru meira að segja fram á að báðir stjórnarflokkarnir gerðu breytingar á ráðaherraliði sínu. Krafa Heimdellinga var mjög skýr og birt í öllum fjölmiðlum.

Þegar ályktunin kom datt manni í hug að einhver eldri væri með í ráðum, sæti jafnvel undir stýri meðan allir ungliðarnir voru sendir út að ýta. En núna heyrist hvorki hósti né stuna. Samt hefur ekki verið nein lognmolla á þeim sviðum þar sem ungliðarnir kröfðust breytinga.

Ungir framsóknarmenn gerðu kröfur um breytingar á stjórn síns flokks og Guðni sagði af sér. Þegar ungir sjálfstæðismenn létu í sér heyra hélt maður að unga fólkið ætlaði nú að láta til sín taka í kreppunni og standa fyrir nauðsynlegri naflaskoðun. En Heimdallur, þessi útvörður ásanna, gelti bara einu sinni.

Voru ungliðarnir kallaðir fyrir og teknir á beinið af Flokknum? Er kannski búið að rassskella Heimdall og segja honum að sitja og bíða stilltur eftir landsfundi? Það má vera að þeir séu að stilla saman strengi sína í Evrópumálum en það er skrýtið að þeir þegi þunnu hljóði yfir öllu öðru sem er að gerast. Af nógu er að taka.

Þetta endar með rothöggi

Þegar seðlabankastjóri flutti ræðu á frægum morgunverðarfundi 18. nóvember hófst bardagi sem stendur enn. Og nú er farinn að færast hiti í leikinn. Davíð sagði, ríkisstjórnin svaf. Geir svaraði, seðlabankinn sagði ekki neitt. Það var fyrsta lotan.

Nú heldur atið áfram. Davíð sló fram 0% yfirlýsingunni en Geir svaraði, að þetta hafi kannski verið símtal. Og nú fylgir Geir sókn sinni eftir og opnar á Evrópuviðræður, sem hann styður samt ekki sjálfur. Skyldi þetta enda með rothöggi.

Hannes, hornamaður Davíðs, hefur sig lítið í frammi í augnablikinu en Þorgerður, sem vill engin hornkerling vera, fylgist með úr stúkunni enda bardaginn bæði spennandi og skemmtilegur. Össur fylgist líka með en er ekki skemmt, hann heldur að það sé eitthvað rotið við þetta. Björgvin og Ingibjörn eru líka orðin nett pirruð.

Það skrýtna við þennan bardaga er að ef Geir tapar þá fær hann samt verðlaunin. Stjórnin springur og ný stjórn mynduð, jafnvel án kosninga. Þá getur Geir myndað nýja stjórn með Vinstri grænum, vegna andstöðu beggja við aðild að Evrópusambandinu. Geri verður áfram forsætisráðherra en Davíð víkur. 

Það ætti að vera hægt að veðja á þennan bardaga á Lengjunni.

Aðildarviðræður koma til greina