EVRAN ER BYRJUÐ Í SKÓLA

Á morgun verður evran sjö ára, ef talið er frá þeim tíma sem byrjað var að nota seðla og mynt í daglegum viðskiptum. Evran er því enn á „tilraunastigi" og rétt að komast á skólaaldur.

Þegar Adonnino-nefndin var sett á fót 1985 var megin áherslan á að taka upp sameiginleg tákn fyrir Evrópu. Þannig átti að skapa Evrópuvitund því „þá hefðu stofnanir Evrópusambandsins sterkari stöðu til að auka valdsvið sitt".

Helsti hvatinn fyrir stofnun nefndarinnar var að skoðanakannanir Eurostat sýndu að 70% íbúanna vissu lítið sem ekkert um sambandið. Þó myntin hafi ekki verið eitt af verkefnum nefndarinnar hefur evran ímyndarhlutverk.

Afrakstur af starfi Adonnino-nefndarinnar var m.a.:

• Fáni ESB; gular stjörnur á bláum grunni
• Þjóðhátíðardagur, sem er Evrópudagurinn 9. maí
• Þjóðsöngur; Óðurinn til gleðinnar úr 9. sinfóníu Beethovens.
• Evrópsk vegabréf - dumbrauð að lit og stöðluð að stærð
• Evrópsk frímerki

Einnig kom nefndin fram með hugmyndir um samevrópska sjónvarpsstöð og Evrópulottó, stöðluð ökuskírteini og staðlaðar bílnúmeraplötur, svo eitthvað sé nefnt, sem og samvinnu á sviði mennta- og menningarmála. Með Lissabon samningnum er ætlunin að bæta nýjum sameiningartáknum í safnið, með stofnun embættis þjóðhöfðingja og sameiginlegs utanríkisráðherra.

Með Maastricht samningnum 1992 var grunnur lagður að evrunni, þó aðdragandinn hafi verið lengri. Í dag eru evran og fáninn „þekktustu tákn" Evrópusambandsins. Evran er ekki aðeins gjaldmiðill, með henni á líka að samræma peningamála- og efnahagsstefnur ríkjanna og henni er ætlað að „tengja alla Evrópubúa" í fyllingu tímans.

Hér á landi eru margir talsmenn þess að taka upp evruna sem gjaldmiðil í staðinn fyrir krónuna. Hafa þær raddir gerst háværar eftir bankahrunið og lækkun á gengi krónunnar. Þá má spyrja hvort rétt sé að kasta krónunni fyrir mynt sem er nýbyrjuð í skóla?

Hinn strangi skóli evrunnar verður kreppan í Evrópu. Þar mun koma í ljós hvers hún er megnug; hvort hún reynist eigendum sínum sá styrkur sem vonast var eftir.

Menn hafa ýmsar skoðanir á því og æði misjafnar. Aðeins tíminn mun skera úr um hver hefur rétt fyrir sér í þeim efnum. Václav Klaus, sem á morgun tekur við embætti forseta ESB, gefur evrunni ekki háa einkunn. Tekur jafnvel svo djúpt í árinni að lýsa henni sem misheppnaðri tilraun!

Ef Ísland þarf á sterkari gjaldmiðli að halda hlýtur það að vera mjög varasamt að taka upp mynt sem er ómótuð, enn á tilraunastigi og ekki búin að slíta barnsskónum. Mynt sem á sér pólitískar rætur, meira en efnahagslegar, og er ætlað að vera sameiningartákn. Standist hún ekki prófið væri það ávísun á að fara úr öskunni í eldinn.

Líklega er hollast að fara sér hægt og sjá hvernig málin þróast í kreppunni áður en teknar eru stórar ákvarðanir í þessum efnum og skoða alla kosti sem í boði eru. Láta evruna ljúka prófinu fyrst. Kapp er best með forsjá.

ÍSLAND punktur ESB

# 1  Hvað er þetta Evrópusamband?

Íslenskir kjósendur þurfa að fá svör við þessari spurningu áður en þeir geta ákveðið hvort stjórnvöldum verði veitt umboð til að ræða við ESB um aðild að sambandinu.

Spurningin „Hvað er ESB?" er ekki um aðildarviðræður, samninga, eða einstaka málaflokka. Aðeins kerfið sjálft.

Nokkrir spurningar sem varða veginn eru þessar:

• Hvað felst í valdaafsali til stjórnar Evrópusambandsins?
• Hvernig breytist hlutverk Alþingis við inngöngu í ESB?
• Hve mikið fjölgar þeim lögum sem Alþingi fær beint frá ESB?
• Hve miklu ráða Íslendingar um eigin velferð eftir inngöngu?
• Hvaða málaflokkar flytjast til ESB sem ekki heyra undir EES?
• Mun Ísland eiga fulltrúa í Framkvæmdastjórninni?
• Hvert verður hlutverk forseta ESB og hvert er valdsvið hans?
• Verður sjálfstæð utanríkisstefna ekki leyfð?
• Hver yrði atkvæðaréttur Íslands og áhrif á ákvarðanatöku?
• Ætti Ísland fulltrúa í mörgum nefndum ESB og hvað gera þær?

Ég ætla að láta pólitíkusum eftir að svara en set fókusinn á hvort innganga í ESB sé holl fyrir stjórnkerfið, dragi úr spillingu, klíkuskap og einkavinavæðingu og bæti lýðræðislega stjórnarhætti. Þannig hefur umræðan verið, sem er skiljanlegt í ljósi sukksins sem bankahrunið afhjúpaði.

Stjórnarskráin
Nigel Farage, er annar leiðtoga Eurosceptics flokksins á Evrópuþinginu. Í byrjun ávarpsins hér fyrir neðan nefnir hann að ársreikningar ESB hafi ekki verið endurskoðaðir, en þeir hafa ekki hlotið áritun endurskoðenda síðan 1994 vegna óreiðu.

En ræða Farage‘s er annars um svindlið með stjórnarskrána.

Eins og fram kemur í ræðunni var Stjórnarskráin felld í Hollandi og Frakklandi og síðan umskrifuð og samþykkt sem „Lissabon samningurinn". Það var gert til að sniðganga lýðræðið. Markmiðið með stjórnarskránni er að breyta ESB úr sambandi 27 sjálfstæðra ríkja í eitt sjálfstætt sambandsríki. Einn helsti kosturinn við hina dulbúnu stjórnarskrá er að þar er gert ráð fyrir möguleikanum að segja sig úr ESB. Frábært!

Lýðræðið í framkvæmd
Í stuttu ávarpi hér fyrir neðan gerir Daniel Hannan athugasemd við hvernig ESB gefur skít í lýðræðið, með því að hundsa úrslitin í þjóðaratkvæðinu á Írland. „Við reynum ekki einu sinni að þykjast" segir hann, bara höldum áfram í eigin heimi og látum eins og kjósendur séu ekki til.

Fjármál og þingmenn
BBC Newsnight gerði úttekt á fjármálaspillingu meðal þingmanna ESB, sem þeir kalla „Euro Bureau Bluff". Í ljós kom að flestir þingmenn taka við risnugreiðslum án tilefnis, ferðapeningum umfram kostnað o.s.frv. Chris Davis, þingmaður frá Bretlandi, segir að verði skýrsla um málið dregin fram í dagsljósið muni það leiða til fangelsisdóma. Enda fær enginn að sjá hana nema í lokuðu herbergi að undangengnum þagnareiði.

„Það er verið að vinna í málinu" segir Diana Wallis, varaforseti Evrópuþingsins. Hún segir þetta „viðloðandi vandamál" ekki síst eftir að launalægri þingmenn frá A-Evrópu tóku þar sæti. Þeir sem telja að eftirlaun ráðamanna á Íslandi séu ósómi ættu að kynna sér eftirlaun þingmanna ESB. Einu úrbæturnar sem boðaðar hafa verið eru skýrari reglur um ferðapeninga.

Framkvæmdastjórnin (EU Commission)
Framkvæmdastjórn ESB, eins konar ríkisstjórn Evrópu,  fer með framkvæmdavaldið. Þar situr nú einn fulltrúi frá hverju ríki. Í framkvæmdastjórn Barrosos eru nokkrir fulltrúar sem hafa þurft að víkja sæti í pólitík heimafyrir og aðrir sem hlotið hafa refsidóma í sakamálum. Í ræðunni sem hér fylgir gerir Nigel Farage stutta úttekt á „ráðherralistanum". (Úttektin á íslensku í þessari færslu.)

Ef Íslendingar ættu sæti í EU Commission þyrftum við að tilnefna Árna Johnsen til að eiga fulltrúa á pari við hinar þjóðirnar. Eurosceptics er flokkur sem telur 37 þingmenn (5%) frá 10 löndum, sem gagnrýna mjög spillingu og ólýðræðislega stjórnarhætti innan ESB. Evrópusambandið er í grunnin byggt á 19. Aldar hugmyndum um heimsveldi. Það er kjörið fyrir Íslendinga að kynna sér störf Eurosceptics.

Aðildarumsókn Íslands
Áður en stjórnmálamenn fara í viðræður þurfa Íslendingar að veita þeim umboð í þingkosningum (eða þjóðaratkvæði ef þing er ekki rofið). Komist meirihlutinn að þeirri niðurstöðu að ESB sé fínn klúbbur, sem er vænlegur fyrir Ísland, er hægt að hefja viðræður.

Þrátt fyrir sáran skort á lýðræði, virðingarleysi fyrir borgurunum, peningasukk og spillingu gætu Íslendingar sagt já. T.d. ef menn telja það kost að minnka spillinguna hér og fá enn meiri spillingu í útlöndum í staðinn. Eða ef menn eru svo blindaðir af evrunni sem kæmi kannski eftir 10 ár að það sé í lagi að fórna hverju sem er og bíða. Eða ef menn eru orðnir svo dofnir af kreppunni að þeir leiti að patentlausn sem er ekki til.

Líka er hugsanlegt að það sé til einhver kostur við ESB sem er svo stórkostlegur að hann vegi upp alla gallana. Ég kem ekki auga á hann. Svo kann að vera að menn trúi að innganga í ESB hafi í för með sér efnahagslegan ávinning sem munar um, umfram EES samninginn. Aðeins kosningar svara spurningunni.

Þessi færsla er eins konar framhald af inngangi ESB #0
Vangaveltur um aðildarumsókn og samning verða í ESB #2.

Umsókn í þjóðaratkvæði?

PÓLITÍSKA: Listin að blekkja lýðinn

Almenningur er ekki tilbúinn að samþykkja Evrópusamrunann og því er nauðsynlegt að halda samrunanum áfram án þess að segja almenningi of mikið frá hvað er að gerast.

Það eru liðnir tæpir þrír áratugir frá því Jacques Delors lét þessi orð falla. Síðan hefur aðildarríkjum fjölgað og „stjórnmálastéttin" er hægt og bítandi að taka yfir stjórn Evrópuríkisins.

Það er athyglisvert að skoða orð sem háttsettir pólitíkusar í Evrópuríkinu létu falla á síðasta ári, meðan hin dulbúna stjórnarskrá (Lissabon samningurinn) var í smíðum. Hún á að koma í staðinn fyrir stjórnarskrána sem var felld 2005. Það þarf ekki meirapróf í pólitísku til að sjá hvernig landið liggur í Evrópuríkinu í dag.

Það góða við að kalla þetta ekki stjórnarskrá er að þá getur enginn farið fram á þjóðaratkvæði.
- Giuliano Amato, í ræðu í London School of Economics, 21. febrúar 2007

Stjórnarskráin átti að vera skýr, þessi samningur varð að vera óskýr. Hann hefur heppnast vel.
- Karel de Gucht, utanríkisráðherra Belgíu, 23. júní 2007

Inntak og eðli stjórnarskrárinnar er enn til staðar. Það er staðreynd.
- Angela Merkel, í ræðu á Evrópuþinginu 27. júní 2007

Almenningur verður blekktur til að samþykkja, án þess að vita að allar gömlu reglurnar sem við viljum ekki sýna þeim verða líka í nýja textanum, bara faldar eða dulbúnar á einhvern hátt.
- V.Giscard D'Estaing, Le Monde 14. júní 2007 og Sunday Telegraph 1. júlí 2007

Evrópusambandið mun aldrei virka, því það er miðstýrt, það skortir lýðræði og mun aldrei njóta stuðnings þegnanna.
- Nigel Farage, á þingfundi Evrópuþingsins sumarið 2007

Hvers vegna þessi dulbúningur? Fyrst og fremst til að koma í veg fyrir þjóðaratkvæði með því að nota ekki stjórnarskrárlegt orðalag.
 - V. Giscard D'Estaing, 30. október 2007.

Frakkland var bara á undan hinum ríkjunum (2005) að segja NEI. Það hefði líka gerst í öllum hinum aðildarríkjunum ef þeim hefði verið leyft að greiða þjóðaratkvæði.
Það verður enginn (Lissabon) samningur ef við höldum þjóðaratkvæði í Frakklandi, síðan myndi Bretland fylgja eftir með þjóðaratkvæðagreiðslu líka.
- Nicolas Sarkozy, á fundi með Evrópuþingmönnum, 14. nóvember 2007

Undanfarið hafa menn gagnrýnt hvernig Alþingi Íslendinga hefur breyst í „afgreiðslustofnun" fyrir ráðuneytin, sem leggi fram öll frumvörp sem skipta máli. Þessu vilja menn breyta, efla Alþingi og koma á raunverulegri aðgreiningu löggjafarvalds og framkvæmdavalds eins og Stjórnarskrá lýðveldisins kveður á um.

Því er það skrýtið að á sama tíma vill hópur fólks láta innlima Ísland í Evrópuríkið, sem stefnir í þveröfuga átt; aukið vald til framkvæmdavaldsins, meiri miðstýringu og minna lýðræði. Helst vilja innlimunarsinnar að Ísland fari skríðandi inn í Evrópuríkið í miðri kreppu.