ÍSLAND punktur ESB. (#0)

Ríkisstjórnin hefur ekkert umboð til að hefja aðildarviðræður við ESB. Bara alls ekki. Umræðan núna er skrýtin bæði og ruglandi. Stundum sagt að við þurfum að flýta okkur „til að missa ekki af lestinni". Það er kjaftæði.

Það verða engar bindandi aðildarviðræður af hálfu ESB fyrr en í fyrsta lagi árið 2010. Það veltur á örlögum Lissabon samningsins, sem var felldur á Írlandi og gæti komist í uppnám í Þýskalandi.

Í sunnudagsmogga er rætt við Daniel Gross um einhliða upptöku evru. Í lok viðtalsins berst talið að ESB og þar segir hann „ ... þá getið þið gefið ykkur tíma til að ná góðum samningum, annars er hætta á að ríkisstjórnin skrifi undir hvað sem er."

Já, það er nákvæmlega þetta. Svona risavaxið mál er bannað að vinna á hlaupum. Það þarf að vinna af fagmennsku. Til eru margar kenningar um samningaviðræður, sem flestar eru í þessa veru:

Basic rules in negotiations

1. Make sure you know who you‘re dealing with.

2. Set out your goals before you start.

3. Do your homework. You must know the law and relevant facts.

4. Establish a "best alternative" prior to entering discussions.

5. Identify who should participate on your negotiations team.

6. Be prepared to trade something to get something important to you.

Það eru fjórir þættir sem Ísland þarf að fara vandlega í gegnum varðandi hugsanlega aðild að ESB og þá þarf að vinna í réttri röð. Þetta er ekki spurningin með eða móti ESB, heldur með skynsemi og á móti fljótfærni í vinnubrögðum. Fagmennsku takk, enga sveitamennsku.

# 1  Hvað er ESB?
Almenna kynningu á sambandinu sjálfu þarf að afgreiða áður en stjórnvöld geta hafið nokkrar viðræður (regla 1). Þetta verður að vera kosningamál sem kallar á almennar umræður. Þær má ekki dæma úr leik sem „séríslenskt þref". Við skulum frekar vera Íslendingar og þrasa en þegja og hrasa. Kynna þarf ESB eins og það verður eftir gildistöku Lissabon samningsins.

# 2  Aðildarviðræður
Aðeins kosningar geta veitt ríkisstjórn umboð (regla 5) til að hefja aðildarviðræður. Aðeins með viðræðum er hægt að komast að hvað er í boði, en það er bara allt annað mál. Vilji fólks kæmi að nokkru fram í almennum umræðum fyrir kosningar (reglur 2, 3, 4 og 6) og svo þróast umræðan.

# 3  Nýr gjaldmiðill
Þetta er alveg sérstakt mál. Stundum er talað eins og ESB sé gjaldmiðill. Ef ganga á í ESB af því að það er kreppa núna eða af því að peningastefnan íslenska klikkaði þá eru menn á hættulegum villigötum. Innganga í ESB er hundrað sinnum stærra mál en að skipta um gjaldmiðil. Þetta á að vera sjálfstæð umræða þar sem allir kostir koma til skoðunar.

# 4  Að gera ekki neitt
Grundvallarspurning á að vera: „Hvað gerist ef við gerum ekki neitt?" Hún á alltaf að vera vakandi og henni þarf að stilla upp til hliðar við hinar þrjár. Jafnvel til höfuðs þeim.

„Að gera ekki neitt" táknar ekki að láta skeika að sköpuðu. Síður en svo. Það táknar, að spurt sé hvað gerist ef við höldum okkur við EES samninginn í stað þess að ganga alla leið. Og hvað gerist ef við skiptum ekki um gjaldmiðil. Hver uppbyggingin til framtíðar yrði án þessara breytinga. 

Þetta er til að koma í veg fyrir að menn breyti bara til að breyta. Að hvatinn sé alltaf skýr og skilgreindur. Þetta er algjört lykilatriði í góðri verkefnastjórn. Fagmennsku takk.

Þessi ríkisstjórn hefur engan rétt
ESB verður aldrei skyndilausn á vanda sem helltist yfir okkur í október. Það er fráleitt. Þessi stjórn hefur unnið að einni stórri umsókn á árinu, um sæti í öryggisráði SÞ. Hún klúðraði henni og hefur ekki umboð til að glíma við mál sem er margfalt stærra.

Ef kynning leiðir í ljós að ESB sé samband sem hentar okkur mun ég greiða atkvæði með aðildarviðræðum, annars ekki. Svo eru atkvæðin talin og meirihlutinn ræður. Lýðræði, er það kallað. Hornsteinninn er þekking. Ef niðurstaðan er "já" tekur næsta skref við, aðildarviðræður, eftir sömu reglum lýðræðisins.

En ég er algjörlega á móti því að ríkisstjórn sem nýtur stuðnings 32% kjósenda og hefur rúið sig öllu trausti geti tekið sér það bessaleyfi að skjóta okkur í fótinn. Að reyna að komast inn í ESB á hraðferð væru meiriháttar afglöp sem enginn á að komast upp með.

Nánari umfjöllun um #1, #2 og #3 verður í sérstökum færslum.

 

Athugasemdir

[Gísli Ingvarsson, 15.12.2008 kl. 09:05]

Mér finnst punktur númer fjögur athyglisverður. Að gera ekki neitt.

Varðandi #3 þá er gjaldmiðlabreyting og aðildarviðræður eitt og hið sama. Þó að bretar séu með sitt pund og danir með sýna krónu var aðkoma þeirra fyrir evruna og líður ekkert alltof vel með það. Svíar gátu kyngt aðild en vildu geyma sér evru svona til að halda í eitthvað þjóðlegt en mér finnst við eigum að setja allt uppá borðið. Hálfkák er kák.

#1 þá er ESB breytingum háð og það verður kynnt sem Lissabon sáttmáli enda stendur ekkert annað til. Ísland er líka að breytast, er breytt síðan í haust og mun breytast hratt í vetur. Ce la vie mon ami.

#2 Sammála því að ríkisstjórnin þarf að endurnýja umboð sitt yfirleitt. Mér finnst menn taka afstöðu til ESB einog við herstöðvaandstæðingar gerðum á sínum tíma. Það var nú samt allt önnur umræða og ESB er ekki Hinn Mikli Satan. Þetta er helsta viðskifta og samningablokk okkar og við eigum allt undir að það gangi vel í því samstarfi og eigum alls ekki að óska því norður og niður og biðja bölbæna. Ef það tekst ekki að gera þessa tilraun sómasamlega töpum við gríðarlega á því sem þjóðríki.

[Haraldur Hansson, 15.12.2008 kl. 12:57]

Það er rétt Gísli, að öllu jöfnu taka ríki upp evruna í kjölfar inngöngu í ESB. Nú eru 14 ríki af 27 með þann gjaldmiðil. Danir og Bretar eru þó með undanþágu frá skyldunni.

Það sem ég er að fara með #3 er að skoða alla möguleika sjálfstætt, án tillits til inngöngu í ESB eða ekki. Nefnd hefur verið einhliða upptaka evru, dollars og norskrar krónu, að halda íslensku krónunni áfram eða binda gengi henar við stærri gjaldmiðil. Auk möguleikans að ganga í ESB og taka svo upp evruna 2015 eða hvenær sem Ísland gæti uppfyllt Maastricht skilyrðin.

Það að skoða alla möguleika getur velt upp kostum sem ekki liggja í augum uppi að óskoðuðu.

[Haraldur Hansson, 15.12.2008 kl. 17:58]

Sæll Einar og takk fyrir innlitið.

Þjóðaratkvæðagreiðsla mun kosta um 155 milljónir. Það verður ekki hjá því komist að greiða þjóðaratkvæði ef svo færi að samið yrði við ESB.

Ég er ekki að tala um aukakosningar heldur að stjórnin gera það eina rétta; að rjúfa þing og boða til kosninga í vor/sumar. Þar með yrði ESB að kosningamáli og nýrri stjórn hugsanlega veitt umboð til að hefja viðræður.

Jafnvel þó ferlið kallaði á aukakosningar væri það í fínu lagi. 155 milljónir eru smápeningar í samanburði við það sem tapast á hverjum degi núna og líka smámunir hjá þeim hagsmunum sem um er að tefla fyrir komandi kynslóðir.

Best væri auðvitað ef ESB væri hafnað skýrt og klárt í þingkosningum, þar sem EES er alveg fullnægjandi og innganga bara platlausn fyrir þjóð í kreppu. Þá væri hægt að spara sér þjóðaratkvæði og snúa sér að alvöru uppbyggingu, bæði heimila og atvinnulífs.