Malta, Ísland og ESB (2)

Munu þjóðareinkennin hverfa „inn í gráan skrifræðisheiminn í Brussel"? Þetta er færsla númer tvö í tilefni af umfjöllun Fréttaauka RÚV undir yfirskriftinni: Geta Íslendingar lært af reynslu Möltubúa af Evrópusambandinu?
Fyrsta hlutann má sjá hér.

Að veifa ölmusum

Fjárhagsleg aðstoð fékk nokkuð pláss í þættinum og „hafa beinharðir peningar streymt til Möltu". Guido Demarco, fyrrverandi forseti, var ánægður með styrkina. Malta mun fá um 215 milljarða króna á árunum 2007-2013. Peningarnir renna í vegaframkvæmdir og ýmsa styrki.

Getum við lært þetta af Möltu? Er hægt að freista Íslendinga með tilboði um tímabundna styrki, bætur og ölmusur? Virða skal Maltverjum til málsbóta að þjóðartekjur á mann voru/eru helmingi lægri á Möltu en á Íslandi.

Sjávarútvegur

„Samanburður á sjávarútvegi á Íslandi og Möltu er erfiður því fiskveiðar skipta mjög litlu fyrir þjóðarhag Möltu og veiðarnar eru nánast bundnar við litla línuveiðibáta."

Punktur. Þetta var allt sem sagt var um sjávarútveg í þættinum.

Ítrekað hafa menn nefnt Möltu sem dæmi um ríki sem fékk undanþágu frá sjávarútvegsstefnu ESB, sem er alls ekki rétt. Þar sem þátturinn átti að vera um lærdóm Íslendinga af reynslu Möltu, hefði mátt nefna þessa staðreynd: Malta er ekki með undanþágu frá sjávarútvegsstefnu ESB.

Einungis fiskibátar sem eru innan við 12 metrar að lengd mega veiða innan 12-25 mílna og er það byggt á verndarsjónarmiðum. Ákvæðið felur hvorki í sér undanþágu frá reglunni um jafnan aðgang né undanþágu frá sjávarútvegsstefnu ESB.

Heildarafli á Möltu hefur verið 850 til 1.050 tonn á ári, sem er eins og einn íslenskur netabátur með þriggja manna áhöfn. Við getum ekki lært af reynslu Möltubúa af þessum málaflokki.

Gangandi vegfarendur

Í þættinum er rætt við nokkra gangandi vegfarendur sem "virðast hæst ánægðir" að sögn fréttamanns.

"Við erum smá og getum ekki staðið ein" sagði ung kona, svo þessi minnimáttarrök eru ekki aðeins til á Íslandi. Hún var ánægð með vegabætur sem kostaðar voru af ESB.  Annar viðmælandi talaði um þrýsting á stjórnvöld og skarpari reglur.

Eldri maður var sáttur við aðild að innri markaðnum (european market) og að ekki þyrfti að fara í banka og skipta gjaldeyri á ferðalögum erlendis. Það "vandamál" var úr sögunni hjá Íslendingum með upptöku greiðslukorta, sem eru gjaldgeng hvar sem er í heiminum.

Kona á miðjum aldri var ekki eins hæst ánægð og hinir. Hún hafði áhyggjur af efnahagsmálum og óöryggi í atvinnumálum en var viss um að ástandið myndi skána. "Við vissum að þetta yrði erfitt, en fyrir börnin okkar er þetta betra". Ekki kom fram hvað verður betra eða hvernig það batnar.

Muscat og Moggagrein

Joseph Muscat heitir maður og er formaður Verkamannaflokksins á Möltu. Hann ritaði grein í Morgunblaðið 2002 og hvatti Íslendinga til að standa utan ESB. Muscat vildi ekki ræða við Fréttaaukann og „fór undan í flæmingi" þegar haft var uppi á honum.

Muscat talaði fyrir málstað sem varð undir fyrir sex árum. Nú, eftir fimm ár í ESB og tvö ár með evruna veit hann að það verður ekki aftur snúið. Hann þarf að tileinka sér pólitíska æðruleysisbæn og gera það besta úr stöðunni, enda hefur flokkur hans breytt um stefnu. Það var samt slakt hjá honum að veita ekki viðtal.

Og það er óneitanlega sérstakt að maðurinn sem var ekki talað við fékk meiri umfjöllun í þættinum en landbúnaður og sjávarútvegur samanlagt.

Framhald ...

Í þriðju og síðustu færslunni um Möltu, Ísland og ESB verður litið á viðmælendur Fréttaaukans, rýnt í heildarmyndina og reynt að svara spurningunni: Geta Íslendingar lært af reynslu Möltubúa af Evrópusambandinu?

Svo, niðurlag í næsta bloggi ...

 

Athugasemdir

[Þorgeir Ragnarsson (IP-tala skráð) 4.11.2009 kl. 10:43]

Þetta var áróðursþáttur svo ekki sé minna sagt. Rýni fólk í það sem raunverulega var sagt er það klárt mál að reynsla Möltu á ekki við á Íslandi. Ástæður aðildar og aðstæður á Möltu voru og eru ekkert líkar því sem hér er.

[Axel Þór Kolbeinsson, 4.11.2009 kl. 12:57]

Bíð spenntur

[Tómas Ibsen Halldórsson, 4.11.2009 kl. 13:32]

Góð færsla Haraldur. 

Hvað börn Maltverja varðar, þá verður um þau eins og ófædd börn okkar.  Þau munu alast upp við skertari kjör en foreldrar þeirra, ömmur og afar, þau munu ekki þekkja neitt annað, nema af afspurn.  Að því leitinu til verða þau sáttari, nema ef vera kynni að kjörin haldi áfram að dragast saman þegar þau verða komin á legg.

[Gunnar Rögnvaldsson, 4.11.2009 kl. 18:46]

Takk fyrir þetta Haraldur.

Veistu hvenær það verður kosið aftur um ESB aðild á Möltu?

Samkvæmt mínum heimildum fékk Malta rúmlega 11 milljón evrur í nettógreiðslu frá ESB á síðasta ári. En það er um 87% minna en þeir fengu árið 2006. Árið 2008 fengu þeir líka ennþá minna en árið 2007.

Ég geri ráð fyrir að fyrir árið 2009 muni Malta fá næstum núll frá ESB og frá og með 2010 mun landið þurfa að inna af hendi nettógreiðslu til ESB. Eins og þú bendir á eru Möltubúar helmingi fátækari -  eða - aðeins um 50% eins ríkir og Íslendingar. 

===============================  

Nettó-balance Möltu við ESB 2004-2008

=============================== 

Ár2004 => +27 milljón evrur

Ár2005 => +75 milljón evrur

Ár2006 => +80 milljón evrur

Ár2007 => +13 milljón evrur

Ár2008 => +11 milljón evrur

===============================

Spá

===============================

Ár2009 => -0 milljón evrur

Ár2010 => -3 milljón evrur

=============================== 

Details fyrir 2008 Malta EU balance 2008

=============================== 

GNI-based own resource  -33.60 milljón evrur

Customs and Agriculture duties paid by taxpayers  -11.05 milljón evrur

VAT-based own resource  -9.00 milljón evrur

UK correction (= the "rebate")  -4.90 milljón evrur

European Central Bank - Capital  -3.33 milljón evrur

European Investment Bank  -3.08 milljón evrur

Monetary Income redistribution  -2.78 milljón evrur

Penalties  -0.38 milljón evrur

Sugar levies  -0.30 milljón evrur

Citizenship  7.00 milljón evrur

Competitiveness  7.40 milljón evrur

Freedom, security, justice  9.60 milljón evrur

Natural resources (=farm subsidies)  11.90 milljón evrur

Cohesion  43.90 milljón evrur 

======================================

Nettó; 11,38 miljón evrur => 0,20% af VLF og 27,74 per haus. 

======================================

[Haraldur Hansson, 4.11.2009 kl. 19:22]

Takk fyrir innlitið og athugasemdirnar.

Maltverjar voru búnir að fatta þetta með kostnaðinn í mars, þótt ekki hafi það komið fram í Fréttaaukanum. Beinharðir peningar streyma til Möltu, var sagt í þættinum, sem rímar illa við þessa frétt í New Europe í mars.

[Sigurður Þorsteinsson, 5.11.2009 kl. 00:03]

Ég hlustaði með athygli á þennan þátt. Hélt á tímabili að hér væri um einhverskonar grín að ræða, en áttaði mig fljótlega að hér voru aular að taka saman illa samsettan áróðursþátt. Hallærislegur lýsir þættinum best. Össur Skarphéðinsson sagði í fréttum í dag að samningarnir við ESB myndu fyrst og fremst snúast um sjávarútveg. Það yrði vendipunkturinn. Samanburðurinn milli sjávarútvegs á Möltu og Íslandi var einstaklega áhugaverður.